Terugblik 2024: Een jaar van transitie en kansen binnen de Omgevingswet
Het jaar 2024 markeerde de officiële inwerkingtreding van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Deze nieuwe wetgeving bracht niet alleen veranderingen in processen en verantwoordelijkheden, maar ook een breed scala aan uitdagingen en kansen voor gemeenten, bouwbedrijven en andere professionals in de fysieke leefomgeving. In deze terugblik belichten we de belangrijkste gebeurtenissen, de geleerde lessen en onze visie op de toekomst.
Startschot van de Omgevingswet
Na jaren van voorbereiding en verschillende uitstellingen ging op 1 januari 2024 de Omgevingswet officieel van kracht. De bundeling van 26 wetten tot één samenhangend stelsel betekende een aanzienlijke vereenvoudiging en een meer integrale benadering van ruimtelijke vraagstukken. Toch bleek de overgang complexer dan verwacht. Veel gemeenten stonden voor uitdagingen rondom het opstellen van omgevingsplannen en het operationeel krijgen van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).
Bij InterConcept zagen we een sterke behoefte aan kennisdeling en ondersteuning. Om hierin te voorzien, hebben we onze expertise ingezet bij trainingen en praktische begeleiding van gemeenten en professionals, met focus op het verhogen van kennisniveau en procesoptimalisatie.
Het belang van oefening en samenwerking
Een opvallend kenmerk van dit overgangsjaar was de noodzaak tot oefening. Door proefprojecten, simulaties en tools zoals de Wkb-proeftuin hebben we partijen geholpen vertrouwd te raken met de nieuwe regelgeving. Deze aanpak bood inzicht in de sterktes en zwaktes van bestaande processen en zorgde ervoor dat betrokkenen zich beter konden aanpassen aan hun nieuwe rollen binnen de wetgeving.
Een ander belangrijk punt was de toegenomen samenwerking. Burgers, bedrijven en overheden werkten nauwer samen aan oplossingen die niet alleen voldoen aan wettelijke eisen, maar ook maatschappelijk draagvlak hebben. Dit was bijvoorbeeld zichtbaar in projecten zoals KJ Den Haag, waar duurzame stedelijke ontwikkeling en integrale kwaliteitsborging hand in hand gingen.
Innovatie en participatie
2024 bracht ook veel succesverhalen met zich mee. Een opvallend voorbeeld is de wijze waarop de Omgevingswet duurzame initiatieven stimuleerde. In Utrecht werd een project gelanceerd dat de stad klimaatbestendiger maakt door de toepassing van groene daken en waterdoorlatende bestrating. Dit type integrale projecten zou zonder de nieuwe wetgeving moeilijker te realiseren zijn.
Bovendien bleek burgerparticipatie een krachtig instrument. Door burgers vroeg in processen te betrekken, ontstonden plannen die zowel duurzamer als beter gedragen waren. Dit sluit aan bij een kernprincipe van de Omgevingswet: ruimte creëren voor samenwerking en maatwerk.
Blijvende transitie naar een duurzamere leefomgeving
Hoewel 2024 in het teken stond van aanpassingen en leren, markeert het jaar ook het begin van een grotere verschuiving in hoe we omgaan met onze leefomgeving. Bij InterConcept blijven we ons richten op het ondersteunen van gemeenten bij het uitrollen en optimaliseren van omgevingsplannen. Door middel van training, procesondersteuning en innovatieve tools zoals de Wkb-scan willen we bijdragen aan een toekomstbestendige implementatie.
Daarnaast blijft de rol van digitalisering cruciaal. Het verder verfijnen van het DSO en het integreren van digitale oplossingen zal een grote impact hebben op efficiëntie en transparantie binnen het werkveld.
Conclusie
Het jaar 2024 heeft laten zien dat de Omgevingswet een katalysator is voor verandering in het vakgebied van ruimtelijke ordening en bouw. Ondanks de onvermijdelijke kinderziektes zijn al belangrijke stappen gezet richting een duurzamere en meer samenhangende aanpak. InterConcept blijft zich inzetten om gemeenten, bouwbedrijven en andere partijen te ondersteunen in deze voortdurende transitie. Samen werken we aan een leefomgeving die recht doet aan de ambities van deze nieuwe wetgeving.